Het Structureel Echoscopisch Onderzoek

In de zwangerschap wordt de zwangere gevraagd of ze een SEO wil laten uitvoeren. Een Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO) is een onderzoek dat op dit moment uitgevoerd wordt tussen 18 en 22 weken. Kitty, één van de verloskundigen, vertelt ons alles over het SEO in deze blog.

Het doel van een SEO

Bij een SEO wordt er gekeken naar structurele (lichamelijke) afwijkingen van het ongeboren kindje. Vanaf september dit jaar komt daar de 13-weken SEO  bij. We noemen ze dan het eerste (13 weken) en tweede (20 weken) trimester SEO. Het doel van het eerste trimester SEO is om al in een zo vroeg mogelijk stadium te onderzoeken of het ongeboren kindje lichamelijke afwijkingen heeft. Ernstige afwijkingen – zoals een open schedel of groot defect in de buikwand – kunnen mogelijk vroeg in de zwangerschap worden ontdekt. Het eerste en tweede trimester SEO hebben hetzelfde doel. Ze vervangen elkaar niet, maar vullen elkaar aan.

Het uitvoeren van een SEO

Het SEO wordt uitgevoerd in het Echocentrum Bergen op Zoom e.o. en de echokamer zit ook op de poli van het Moeder en Kindcentrum precies tegenover onze spreekkamers. Het echocentrum is een samenwerkingsverband tussen onze praktijk, 3 buurtpraktijken en het ziekenhuis. We hebben daar voor gekozen omdat je om het SEO te kunnen uitvoeren je naast een basisechoscopie-opleiding een aparte opleiding speciaal voor het SEO moet volgen. Vanuit onze praktijk maakt Iris al heel lang SEO’s. En Kitty is dit jaar begonnen met het volgen van de opleiding.

Kitty: “Al heel lang wilde ik de opleiding gaan volgen en nu had ik daar zowel in de praktijk als privé de ruimte voor. Het is door Corona wel een beetje anders dan anders. De theorielessen zijn allemaal online en ik ben 2 maanden na de start van de opleiding door de avondklok nog niet één keer naar Fontys Eindhoven kunnen gaan om mijn medestudenten te ontmoeten en praktijkles te krijgen. Gelukkig kan ik al wel stage lopen in ons eigen echocentrum. Daar heb ik al veel geleerd. Want al maak ik al 15 jaar echo’s, dit is toch wel weer nét een stukje ingewikkelder. Zo’n kleintje van 20 weken ligt echt niet stil omdat ik dat graag zou willen om bijvoorbeeld zijn/haar ruggetje of hartje te kunnen bekijken. En je wil alles natuurlijk zo goed mogelijk bekijken en in beeld hebben.”

Wij adviseren, jij bepaalt
Er zijn geen kosten verbonden aan het eerste en tweede trimester SEO. Een SEO is echter niet verplicht. Je kiest zelf of je die wilt of niet, want je hebt ook het recht op niet-weten. Wel is het belangrijk dat de zwangere en haar partner zich realiseren dat geen bijzonderheden bij het onderzoek niet betekent dat hun kindje gezond is. De echoscopist kan nu eenmaal niet alles zien en ook niet alle afwijkingen zijn met een echo of op de termijn van de echo te zien. Mocht er onverhoopt wel iets afwijkends gezien worden, dan verwijzen we door naar een specialist in een Centrum voor Prenatale Diagnostiek. De specialist daar onderzoekt wat het kindje precies heeft en wat de gevolgen zijn voor het kindje.

De duur van een SEO

Voor de SEO staat 45 minuten gepland. Deze tijd is inclusief het bespreken van de uitslag en het invoeren van de uitslag in het dossier. Het ligt er een beetje aan hoe goed een kindje ‘meewerkt’ hoeveel tijd het onderzoek kost. Soms kunnen we niet alles goed in beeld krijgen door bv de ligging van het kindje. Dan wordt er een revisie-afspraak gemaakt waarbij het hopelijk wel lukt om het kindje helemaal te bekijken. Mocht het dan toch nog niet lukken dan word je ook verwezen naar een Centrum voor Prenatale Diagnostiek. Niet omdat we dan denken dat er wat aan de hand is maar omdat ze daar met nog gespecialiseerdere apparatuur en de échte echospecialisten nog een keertje het kindje gaan bekijken. Dat we dat niet zelf nog een 3^e keer proberen heeft vooral te maken met de termijn van 24 weken. In Nederland mag je namelijk tot uiterlijk die termijn een zwangerschap eventueel beëindigen als er bijvoorbeeld sprake blijkt te zijn van een ernstige afwijking. We willen dus uiterlijk bij 22 weken de SEO hebben afgerond zodat er nog tijd voor vervolgonderzoek is en genoeg tijd om goed na te denken en een besluit te nemen over de zwangerschap mocht er toch een afwijking gevonden zijn.

De uitslag

“Gelukkig is de uitslag van de SEO in de meeste gevallen goed. In 5 op de 100 gevallen wordt er bij de echo iets mogelijk afwijkends gezien. Naast dat het dus best een beetje spannend is deze echo is het natuurlijk ook heel leuk om jullie kindje weer een keertje te kunnen zien”, aldus Kitty. “Ik hoop eind van het jaar mijn SEO-diploma te halen zodat ik in het echocentrum aan de slag kan. De echoscopisten krijgen dan de ruimte om de 13-wekenecho, waar ze ook nog een extra training voor moeten volgen, te gaan uitvoeren bij de zwangeren die daar gebruik van willen maken, want ook deze echo zal in het echocentrum en niet in de eigen praktijk gemaakt gaan worden. Maar voorlopig ben ik nog hard aan het oefenen, want het veel doen is de enige manier om het onder de knie te krijgen.”

Voor meer informatie over het SEO kun je terecht op www.pns.nl.