Blog: Preconceptiezorg

Preconceptiezorg: ook vóór de zwangerschap is de verloskundige er voor je!

Het moment is daar: jij en je partner hebben besloten dat jullie een kindje willen. Maar wat doe je vervolgens? Googelen? Tijdschriften doorspitten? Je moeder, zussen of vriendinnen naar hun ervaring vragen? Dit zijn vaak de eerste stappen die vrouwen zetten na dit besluit, maar de verloskundigen zijn er ook voor je vóór de zwangerschap: met preconceptiezorg.

Wat is preconceptiezorg?

Pré betekent voor en conceptie betekent bevruchting. Preconceptiezorg vindt dus plaats voor de bevruchting en heeft als doel om ervoor te zorgen dat we een goede uitkomst van de zwangerschap hebben: een gezonde moeder en een gezonde baby. Om een vrouw zo gezond mogelijk aan de zwangerschap te laten beginnen nodigen we de vrouw en haar partner uit voor een gesprek waarbij we hun voorgeschiedenis bespreken en voorlichting geven. Met dit eerste gesprek wil je met name vrouwen die al een medische voorgeschiedenis hebben vroegtijdig binnen de zorg hebben, zodat je hen een zo goed mogelijke start kan geven. Dan moet je denken aan vrouwen die bijvoorbeeld medicijnen gebruiken, waarbij het belangrijk is dat ze van medicijnen wisselen, omdat die in een zwangerschap misschien schadelijk kunnen zijn voor de baby. Maar ook vrouwen die bijvoorbeeld roken of waarbij de partner rookt of iemand die een hoger BMI heeft. Wij kunnen ze dan al voor de zwangerschap nuttige adviezen en voorlichting geven. Zo is afvallen tijdens een zwangerschap niet verstandig, afvallen na een zwangerschap wel, maar dit is afhankelijk van hoe zwaar je bent. Het kan dan zeker wel verstandig zijn om op een gezond dieet te gaan: gezonder eten en leven om met een gezond BMI aan een zwangerschap te beginnen. Je hebt dan bv minder kans op het ontwikkelen van zwangerschapssuikerziekte.

Ieder advies hangt af van je gezondheid, voorgeschiedenis en leefstijl en is dus per vrouw totaal verschillend en daarom is de persoonlijke preconceptiezorg die wij bieden zo belangrijk. Dit soort onderwerpen wil je voor die zwangerschap besproken hebben en vrouwen en hun partner voorgelicht hebben. Met name de eerste drie maanden van de zwangerschap, tijdens de aanleg van het kind, zijn de belangrijkste maanden. We zien vrouwen vaak pas aan het einde van deze periode. Rond de 8 weken komen ze over het algemeen voor het eerst bij ons binnen. Dan heb je al twee van die eerste drie maanden er op zitten. Het advies is om voor de zwangerschap dit gesprek al aan te gaan, als je weet dat je zwanger wil worden. Op dit moment komen er maar 2 à 3 vrouwen per jaar op dit gesprek, op basis van de informatie op de website, dat is dus echt maar heel beperkt.

Komt iedere vrouw in aanmerking voor preconceptiezorg?

Ieder koppel met zwangerschapswens is welkom voor een preconceptiegesprek!

Als je een medische geschiedenis hebt kan preconceptiezorg extra belangrijk zijn, want dan kan je bijvoorbeeld je medicatie nog aanpassen waar nodig. Preconceptie zorg is voor iedereen. Er zijn bijvoorbeeld ook nog mensen die weinig kennis hebben van een normale cyclus. Ze denken dan vaak dat ze moeite hebben met zwanger worden, maar eigenlijk gewoon de timing een beetje verkeerd hebben. We kunnen tijdens dit gesprek mensen daar dan advies over geven en hen er meteen op wijzen dat ze foliumzuur moeten gebruiken wat heel belangrijk is als je zwanger wil worden omdat het bij inname voor de zwangerschap tot en met de 12^e week de kans op een kindje met een open ruggetje verkleint. We hebben nog best een hele populatie zwangeren voorbij zien komen die dit niet wisten of te laat begonnen of er niet aan dachten.

Wordt preconceptiezorg vergoed of betaal je hier zelf voor?

Heel soms wordt het door de aanvullende verzekering vergoed, maar wij bieden het preconceptiezorg gesprek op dit moment binnen de praktijk als een service aan. In de hoop dat steeds meer mensen dit gesprek met ons gaan voeren en daarmee een gezonde start maken met hun zwangerschap.

Is het preconceptie gesprek belangrijker dan veel mensen zich beseffen?

Zeker, daarom is het ook best wel bijzonder en jammer dat het niet van de grond komt. Eigenlijk zou je hier al mee kunnen beginnen in de bovenbouw van de middelbare school. Dan kan je jongvolwassenen al gaan voorbereiden op een aantal zaken zoals het belang van een gezonde levensstijl: het vermijden van roken, alcohol, drugs en het belang van genoeg vitaminen binnenkrijgen en dergelijke.

Een groot deel van de zwangerschappen is gepland tegenwoordig. Mensen beginnen vaak heel bewust aan een zwangerschap. Ze zijn dan heel erg bezig met als ik straks zwanger ben dan… maar ze vergeten de functie van de vraag: “Ik wil nu zwanger worden, dus wat kan ik nu al doen?” Je neemt in zo’n gesprek ook de vader mee. Die is minder belangrijk voor ons als zorgverlener tijdens de zwangerschap, maar is in dit stadium wel heel erg belangrijk omdat ook hij het roken, alcohol- en drugsgebruik moet vermijden. Want ook dit kan van invloed zijn op de zwangerschapskans en de zwangerschapsuitkomst. Mensen zijn zich hier niet altijd bewust van.

Veel vrouwen gaan als ze zwanger willen worden toch eerst googelen. Vind je dan niet al genoeg advies en informatie?

Je kan online genoeg vinden, maar dat is algemeen advies. Tijdens een gesprek met ons krijg je persoonlijke hulp en advies. Het advies wordt volledig aangepast aan degene die tegenover ons zit. We zien vaak dat de hoog opgeleide en bewust zwanger wordende vrouw altijd al een heleboel informatie via andere kanalen zoals internet en magazines tot zich neemt, maar er is ook een groep met minder digitale vaardigheden/mogelijkheden of soms een taalbarrière. Het is lastiger om ook die groep te bereiken voor dit onderwerp. We staan er zeker voor open om juist die zwangeren te bereiken.

Heb je voor het geven van preconceptiezorg een speciale opleiding/cursus voor gevolgd?

Mijn collega Alice en ik hebben er een aanvullende scholing voor gevolgd, maar in principe kunnen we dit gesprek allemaal voeren want de kennis hiervoor hebben we allemaal.

Algemene tips voor vrouwen die zwanger willen worden

• Foliumzuur gebruiken: Dit is zeer belangrijk voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de ongeboren baby
• Een gezonde levensstijl is van belang, juist bij een zwangerschapswens, dus probeer indien van toepassing:
• te stoppen met roken
• zeer matig met alcoholgebruik te zijn
• En gebruik geen drugs
• Weet hoe je eigen cyclus werkt, dan weet je ook wanneer je de grootste kans hebt om zwanger te worden. Je eisprong is, ook bij een korte of lange cyclus 2 weken vóór je menstruatie begint.
• Laat je bij medicijngebruik informeren of deze ook in een zwangerschap gebruikt mogen worden

De verloskundige is er dus niet alleen voor je als je zwanger bent, maar ook als je zwanger wil worden. Met een consult kunnen we de bovenstaande adviezen persoonlijk maken. Zo weet je zeker dat je dan alle informatie hebt voor dat je zwanger wordt. Wij bieden deze preconceptiezorg aan als extra service. Interesse in preconceptiezorg? Neem contact met ons op of meld je aan en vermeld hierbij de interesse voor preconceptiezorg.